بخش پذیری:
بر2 یکان آن زوج
بر 8 سه رقم سمت راست بر 8 بخشپذیر باشد .
بر 16 چهار رقم سمت راست بر 16 بخشپذیر باشد و به همین ترتیب ....
بر 5 رقم یکان صفر یا 5
بر 25 دو رقم سمت راست مضرب 5
برای بخشپذیری بر 11 باید رقم های عدد داده شده را یک در میان جمع کرده تفاضل دو
عدد بدست آمده اگر 0 یا 11 یا 22 و... شد آن عدد بر 11 بخشپذیر است .
بخشپذیر های دوتایی:
بر 6 ( 2و 3 ) بر 15 ( 3و5 ) بر 10 (2و5 ) بر 12 (3و4 ) بر 21 ( 3و7 )
نکته در نمونه های بالا باید دقت کنیم که دو عدد باید حتما نسبت به هم اول باشند یعنی
با هم بر یک عدد بخشپذیر نباشند مثلا برای 12 نمی توان گفت 2و6
مثال :
کدام دو عدد بر 18 بخشپذیر است
الف)2و9 ب) 3و6 ج) 2و4 د) هیچکدام
بخشپذیر است ولی بر 18 بخشپذیر نیست .
توجه : هر گاه بخواهیم دو عدد که نسبت بهد هم اول نیستند را بدانیم بر چه عددی
بخشپذیرند به این گونه عمل می کنیم مثلا 6 و9 ابتدا مضرب های هر کدام را می نویسیم
6 ( 6و12و18و 24و...) مضربهای 9 (18و 27 و.... ) کوچکترین مضرب مشترک یعنی 18
پاسخ سوال خواهد بود .
هرگاه عددی بر 6 و9 بخشپذیر باشد بر 18 هم بخشپذیر است ولی با کمی دقت می توان
گفت که نمی توان گفت اگر عددی بر 6 و9 بخشپذیر باشد حتما بر 54 بخشپذیر است .
بین عدد 50 تا 120 چند عدد وجود دارد که هم بر 6 وهم بر 9 بخشپذیر باشد .
ابتدا با توجه به مثال بالا کوچکترین مضرب مشترک 9و6 را بدست آورده 120 را بر آن
تقسیم می کنیم جواب تقسیم 6 می شود ولی می دانیم که جواب سوال 6 نیست چون
نگفته از 1 تا 120 وفقط اعداد بین 50 تا 120 را خواسته که باید حساب کنیم از یک تا50
چند عدد وجود دارد که بر 18 بخشپذیر باشد (18 و36 ) که اگر این دوعدد رااز 6کم
کنیم جواب سوال ما یعنی چهار عدد به دست خواهد آمد .
ریاضی
